تولیدکنندگان جوجه یک روزه در کشور بر وجودنژادهای مختلف در بازار مرغ تاکید کرده و آن را برای تنوع و تامین گوشت مرغ مورد نیاز کشور، بسیار ضروری می‌دانند؛ موضوعی که برخی رسانه‌های مخالف دولتدر مصاحبه با مسوولان ذی نفع در انحصار یک نژاد خاص برای صنعت طیور، آن را دستمایه انتقاد از دولت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیز قرار داده‌اند.
تا اواسط دهه ۷۰ خورشیدی که نژاد آرین سهمی تقریبا ۱۰۰ درصدی در تولید جوجه یکروزه در ایران داشت، مرغ مادری‌ها
از هر قطعه، حداکثر ۱۱۰ جوجه می‌گرفتند، اما با حضور محمود حجتی برای ریاست وزارتخانه در آن سال‌ها، این موضوع در دستور کار قرار گرفت که مرغداری ها در انحصار یک نژاد نبوده و از نژادهای مختلف برای پرورش مرغ ها استفاده کنند. به همین دلیل پای گونه های مختلفی مانند راس، آربورایکرز، هوبارد، کاپ و تعدادی دیگر به ایران باز شد تا تولیدکنندگان بر اساس میزان بازدهی و مقدار بهره‌وری هر نژاد، دست به انتخاب بزنند.
دان و جوجه ایران به نقل از ایانا؛ حال پس از گذشت نزدیک به ۲ دهه، نژادهای برتری که می‌توانند بالای ۱۳۰ جوجه در هر قطعه تولید کنند، در سالن‌های پرورش ایران خودنمایی می‌کنند. البته هنوز نژاد ایرانی آریندر بازار به میزان بسیار ناچیزی حضور دارد، اما دیگر ۱۰۰ درصد جوجه‌ریزی‌ها در اختیار آن نیست و سهم آن هرساله نوسان دارد. این درست همان سیاستی است که در ارتباط با پرورش دام سنگین نیز طی سال های اخیر به اجرا گذاشته شده است. معاونبهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در این ارتباط در سال گذشته گفته بود که "ما نباید تمام تخم‌مرغ‌ها را در داخل یک سبد بچینیم. بنابراین لازم است که از تنوع نژادی استفاده کرد تا در صورت بروز هر اتفاقی، مشکلی در راه تولید قد علم نکند."
۲ سال پیش، ۸۰ درصد جوجه‌ریزی مزارع مرغ مادر، از میان آمیخته‌های مختلف، در اختیار نژاد "راس" بود. آربورایکرز با ۱۴ درصد در مقام بعدی و پس از آن کاپ و هوبارد قرار داشتند.سهم راس در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ حدود ۱۰ درصد کاهش داشته و در مقابل نژاد آربورایکرز توانست این عدد را به ۱۱ درصد برساند؛ نژادی که ۲ سال قبل از آن تنها ۳ درصد سهم بازار را در اختیار داشت.
این در حالی است که در مورد جوجه‌ریزی مرغ اجداد گوشتی در سال ۹۴سهم راس، حدود ۵۹,۱ درصد بوده که این عدد نسبت به سال ۹۳ کاهشی ۱۷.۹ درصدی را تجربه کرده است.البته یکی از دلایل آن، ورود نژاد هوبارد به بازار ایران بود که توانست ۵.۶ درصد مزارع اجداد گوشتی را از آن خود کند. هرچند نباید فراموش کرد که آربورایکرز هم سهم خود را از ۱۳ درصد به ۲۲.۵ درصد رساند و رقابت میان نژادهای مختلف پیچیده‌تر و رقابتی شد.
اگرچه به ادعای برخی مسئولان پیشین در دولت های نهم و دهم، سهم نژاد "راس" در مزارع ایران کاهش یافته و این موضوع برای آن ها که امروز در سازمان اقتصادی کوثر در انحصار نژاد راس ذی نفع هستند، خوشایند نبوده و نیست؛ اما آخرین جداول منتشر شده که در اختیار ایانا قرار گرفته است، نشان از افزایش بیش از ۳ درصدی سهم این نژاد در بازار ایران نیز دارد. به طوری که جوجه‌ریزی مرغ اجداد گوشتی در این نژاد از ۵۹,۱ درصد در سال ۹۴، به ۶۲.۹ درصد در سال ۹۵ رسید.
مشاور انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه، در این ارتباط به خبرنگار ایانا گفت: آنچه تغییرات و نوسانات نژادهای مختلف در ایران را رقم می‌زند، تنها عوامل مدیریتی است و ربطی به رانت یا دست‌های پشت پرده ندارد.
سید مصطفی مصطفوی، با اشاره به کاهش تدریجی سهم راس در بازار مرغ ایران، افزود: سهم نژادهایی مانند هوبارد و کاپ که به صورت زنجیره‌ای عمل می‌کنند، بیشتر شده و به همان نسبت در سال‌های اخیر از سهم راس کاهش یافته است. همچنین تغییر مدیریت آربورایکرز،موفقیت آن را در بازار طیور بالا برد و جای بیشتری برای آن باز کرده است.
مصطفوی در این زمینه نیز نظری همسو با وزارت جهاد کشاورزی داشته و معتقد است که نباید برای تولید مرغ تنها به یک نژاد اکتفا کرد و بهترین کنش آن است که راه برای حضور تمام نژادها باز باشد. قطعا هر کدام از آنها ضعیف‌تر باشند، به طور خودکار از دور رقابت حذف می‌شوند.
میزان جوجه‌ریزی آمیخته‌های مختلف در کشور
سهم آمیخته‌های مختلف در جوجه‌ریزی مزارع مادر کشور (درصد)
