ایران بزرگترین تولیدکننده گوشت مرغ در خاورمیانه است اما سهم چندانی از بازار صادراتی 6 میلیارد دلاری منطقه ندارد
گرچه در 5 سال گذشته فعالیت هایی برای صادرات مرغ انجام شده است اما این اقدامات نتوانست
سبب حضور پررنگ تر ایران در بازارهای منطقه شود.
به طور مثال ترکیه با حمایت های ویژه دولت و پرداخت یارانه های حمایتی توانسته است 250 هزار تن گوشت مرغ به بازارهای کشور های منطقه صادر کند.
میزان واردات گوشت مرغ در 13 کشور حاشیه ایران سالانه 2 میلیون و 800 هزار تن است در صورتی که صادرات مرغ ایران به بازارهای منطقه حدود 50 هزار تن در سال یعنی رقمی معادل 1.6 درصد از واردات کل منطقه است.
براساس آمارهای موجود بزرگترین وارد کننده مرغ عربستان با 750 هزار تن است و بحرین با حدود 30 هزار تن کمترین میزان واردات را در منطقه دارد.
به هر حال صنعت مرغداری ایران با وجود قابلیتها و توانمندیهای بسیار در زمینه تولید تاکنون جایگاه مناسبی در زمینه صادرات نداشته است.
نوسان قیمت نهاده های ذرت و کنجاله سویا به علت تغییرات نرخ ارز سبب شد مرغداران نهاده ها را با قیمتی بسیار گران تر ار دیگر کشورها خریداری کنند بنابراین امکان رقابت با تولیدات کشورهای رقیب را در منطقه نداشتند و آسیب جدی بر صادرات و حضور موثر تولید کنندگان در بازارهای منطقه وارد شد.
پارسال مرغداران هر تن ذرت را 300 دلار و کنجاله سویا را 560 دلار در مبادی ورودی کشور خریداری کردند که این قیمت بسیار گران تر از نرخ هایی است که مرغداران آمریکا ، برزیل ، اوکراین و آفریقای جنوبی خریداری کردند.
ارزیابی قیمت ها نشان می دهد حدود دوسوم قیمت تمام شده مرغ و تخم مرغ و حدود 50 درصد قیمت تمام شده قیمت گوشتی مربوط به نهاده هاست.
بنابراین باید نوجه داشت قیمت ها برای تولید کنندگان داخلی با فروش به نرخ کنونی نه تنها منفعتی ندارد بلکه زیان بار هم است.
حسن مهربانی یگانه رئیس اتحادیه صنعت مرغداری کشور معتقد است مادامی که اختلاف تورم داخل و خارج و قیمت آنها تصحیح نشود امکان صادرات بسیار ناچیز خواهد بود.
رییس اتحادیه صنعت مرغداری کشور افزایش بهره وری و تغییر ساختار در صنعت را نیز برای کنترل و مدیریت قیمت های تمام شده ضروری می داند تا زمینه رقابت با محصولات خارجی در بازارهای منطقه فراهم شود.
حسن مهربانی یگانه می افزاید : برخلاف قانون بهره وری ، با وجود مشکلات فراوان که از اختیار تولید کننده داخلی خارج است هنوز عوارض و تعرفه گمرکی برای واردات محصولات طیور وضع نشده است.
نبود تشکل واحد صنعتی مستقل که متولی صادرات به بازارهای منطقه و جهان باشد از دیگر موانع صادرات است.
متاسفانه برغم رشد کمی و کیفی محصولات طیور و لزوم صادرات برای کنترل تولید داخلی و حضور در بازارهای بین المللی هنوز چنین تشکل یا سازمان واحدی به وجود نیامده است.
بنابراین تا زمانی که زیرساخت های مناسب ایجاد نشود تکرار این جمله که راه رهایی از معضلات صنعت طیور فقط صادرات است ، راه به جایی نخواهد برد.
فعالان صنعت مرغداری معتقدند دولت بدون هیچگونه دخالتی در شبکه های صادراتی برای حفظ توان تولید داخلی و کمک به استمرار صادرات و تسهیل امور می تواند مشوق های صادراتی اختصاص دهد.
با مشوق های صادراتی و حمایت های قانونی می توان به حضور ایران در بازارهای منطقه امیدوار بود در غیر این صورت صادرات هم مقطعی و فصلی انجام می شود که این مسئله به معنای از دست دادن بازارهای صادراتی است.
براساس برآوردهای انجام شده میزان خسارت صنعت طیور در سال گذشته 16400 میلیارد ریال بوده که به معنای خروج عده ای از صنعت طیور است.
حتی خرید مازاد تولید در شرکت پشتیبانی امور دام نیز نه تنها کمکی به کاهش میزان خسارت به صنعت نکرد بلکه خود عامل ضرر و زیان دولت بود.
براساس گزارشهای موجود شرکت پشتیبانی امور دام با خرید گوشت مرغ، ذخیره سازی و عرضه آن به بازار داخلی حدود 4 هزار میلیارد ریال زیان روی دست دولت گذاشت.
بنابر این دیگر زمان سیاست خرید مازاد تولید گذشته است و این مشکل دیگر درمان درد صنعت نیست بلکه باید با ایجاد زیرساخت های مناسب و تخصیص یارانه برای تامین نهاده های تولید و مشوق های صادراتی زمینه مناسبی برای حمایت از صنعت بزرگ مرغداری در کشور فراهم شود.
منبع: واحد مرکزی خبر