خبرگزاري مهر
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، گزارش توجیهی پیشنهاد طرح "تشکیل صندوق حمایت از توسعه کشت دانه های روغنی" را مورد بررسی قرار داد.
به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز اعلام کرد: در بین موادغذایی بیشترین وابستگی به واردات مربوط به روغن نباتی است وابستگی حدود 90 درصدی به واردات روغن نباتی امنیت غذایی جامعه را تهدید می کند، این در حالی است که بررسی های کارشناسی نشان می دهند که در کشورهای عمده تولیدکننده و صادرکننده دانه های روغنی در دنیا نقش سیاست های حمایتی بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر حمایت هایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق پرداخت یارانه از تولید دانه های روغنی در کشورهای مختلف دنیا به عمل می آید، حمایت های دیگری نیز در جهت افزایش تولید و حفظ منافع تولیدکننده مرسوم است که در ایران نیز باید مورد توجه و عمل قرار گیرد. یکی از اقدامات و سیاست های حمایتی که باید مد نظر مسئولان این بخش باشد، تشکیل صندوق حمایت از توسعه کشت دانه های روغنی است. صندوق فوق می تواند با بهره گیری از ظرفیت های موجود کشور نسبت به تدوین برنامه اجرایی توسعه کشت دانه های روغنی، ارائه پیشنهادهای لازم برای کاهش میزان وابستگی (به ویژه تعیین سقف واردات) و افزایش تولید داخل و... موثر واقع شود. بنابراین در این گزارش سعی خواهد شد ضمن بررسی وضعیت تولید دانه های روغنی در کشور به ضرورت تشکیل صندوق حمایت از توسعه کشت دانه های روغنی پرداخته شود. امید است تصویب طرح حاضر بتواند تا حد زیادی راهگشای افزایش تولید دانه های روغنی و تسهیلگر نیل به خودکفایی و کاهش وابستگی به واردات این محصول باشد.
گزارش مذکور می افزاید: دانه های روغنی بعد از غلات دومین منبع تولید انرژی در تغذیه انسان است و از طرفی کنجاله حاصل از فرآیند صنعتی آن نیز به لحاظ سرشار بودن از پروتئین یکی از اقلام مهم تغذیه دام، طیور و آبزیان به شمار می رود. با وجود اهمیتی که تولید دانه های روغنی ، از نظر کشاورزی ، صنعتی، بازرگانی و نیز تامین امنیت غذایی دارد اقدامات به عمل آمده تاکنون هرگز پاسخگوی تامین نیاز کشور نبوده و تلاش هایی هم که در این راستا باید متوجه افزایش تولید شود، معطوف به تامین روغن از طریق واردات شده است. هر چند وزارت جهاد کشاورزی با تدوین طرح جامع ده ساله (1384-1393) تحت عنوان «طرح تامین منابع روغن نباتی کشور» تلاش می کند برنامه ریزی هدفمندی را برای توسعه کشت و افزایش تولید دانه های روغنی اجرا کند، اما این طرح نیز نتوانسته است نیازهای بخش را بهبود بخشد و با اهداف پیش‌بینی شده فاصله زیادی دارد.
در پایان این گزارش آمده است: پیرو درخواست شرکت توسعه کشت دانه های روغنی مبنی بر بررسی پیشنهاد طرح تشکیل «صندوق حمایت از توسعه کشت دانه های روغنی» ، پیشنهاد مذکور پس از ارزیابی مقدماتی، در جلسات متعددی با حضور نمایندگان دستگاه های مرتبط و شرکت یاد شده و نیز بازدید از ظرفیت‌ها و پتانسیل موجود، بازخوانی و بازنویسی شد. تشکیل صندوق مذکور به دلایلی از جمله کمک به کاهش میزان وابستگی (به ویژه تعیین سقف واردات ) و افزایش تولید داخل، تامین منابع مالی مورد نیاز کاشت، داشت، برداشت و خرید بذور دانه های روغنی، تامین منابع مالی برای تحقیقات در خصوص توسعه بذور و ارقام جدید دانه های روغنی و اتخاذ سیاست های تشویقی برای کشاورزان و تولیدکنندگان بذور دانه های روغنی می تواند به عنوان گزینه ای مثبت در زمینه توسعه کشت دانه های روغنی پیشنهاد شود.