تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه یکروزه که نام آنها در فهرست صادرات اقلام کشاورزی به ثبت رسیده، از سال ۹۳ به بعد روندی نزولی را طی کرده است
کشور عراق، سهم عمده‌ای در خرید تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه یکروزه از ایران دارد، اما نباید رقیب
قدرتمندی مانند ترکیه را فراموش کرد. این کشور با ارائه یارانه‌های قابل توجه و مشوق‌های صادراتی، بازارها را یکی، یکی به نام خود ثبت می‌کند. به عنوان مثال در سال ۹۴ که تخم‌مرغ نطفه‌دار ۱۵ تا ۱۸ سنت بود، ترکیه این محصول را حتی تا ۱۰ سنت نیز می‌فروخت. چنین ترفندی، زمانی به اوج خود رسید که ترک‌ها به دلایل مختلف از فروش تخم‌مرغ به بازارهای خارج از خاورمیانه جا ماندند. بنابراین تمام توان خود را برای تامین نیاز کشورهای همسایه خرج کردند. این بود که ایران در سال ۹۴ کاهشی حدود ۴۳ درصد در صادرات جوجه یکروزه و ۱۰ درصد در صادرات تخم‌مرغ نطفه‌دار را نسبت به سال قبل از آن تجربه کرد. تا آنجا که جمهوری آذربایجان به تنهایی ۹۷ درصد از واردات تخم‌مرغ نطفه‌دار ایرانی کاست و با ترکیه پیمان تجاری بست.
معمولاً شش کشور همسایه هستند که از ایران تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه یکروزه گوشتی می‌خرند. آمارهای صادراتی در سال ۹۵ (منتهی به دی‌ماه) نشان می‌دهد که بیشترین حجم تخم‌مرغ نطفه‌دار ایران، نصیب کشور عمان شده و بیشترین جوجه یکروزه را ترکمنستان از ایران خریده است. ایران در سال گذشته بیش از هفت میلیون و ۴۷۹ هزار دلار از صادرات این دو محصول ارزآوری داشته که افزون بر پنج میلیون و ۲۵۵ هزار دلار آن برای خرید جوجه و مابقی مربوط به خرید تخم‌مرغ نطفه‌دار است.
کارشناسان طیور معتقدند که صادرات دو محصول نامبرده، به ویژه جوجه یکروزه، به دو دلیل در سال گذشته روندی نزولی داشته است؛ یکی هجوم بیماری مهلک آنفلوآنزا در نیمه دوم سال ۹۵ خورشیدی و دیگری بالا بودن قیمت جوجه در بازار داخلی. به عبارتی وقتی نرخ جوجه در داخل کشور به بالاتر از مقدار جهانی آن می‌رسد، به طور طبیعی تولیدکننده مشتاق است کالای خود را در داخل کشور به فروش برساند. چراکه سود بیش تری نصیبش خواهد شد.
اگرچه بازار عراق، به سمت ترکیه متمایل شده، اما افغانستان همچنان در صدر خریداران جوجه و تخم‌مرغ نطفه‌دار از ایران باقی مانده است. البته شرایط جغرافیایی نیز مزید بر علت شد و سهم عمده‌ای از بازار این کشور را همچنان برای ایران نگه داشت.
منبع داده‌های آماری: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران/ایانا