هيچکس نميتواند ضرورت ذخيره غلات در مزرعه را انکار کند. توليدکنندگان نياز دارند که حجم زيادي از گندم جمع آوري شده در فصل برداشت را ذخيره کنند، اما گزينه هاي ذخيره سازي چه هستند و به هنگام ذخيره غلات چه ملاحظاتي را بايد مد نظر قرار داد؟
در رابطه با بحث هزينه، بايد هزينه کلي را در نظر داشت و با وجود اينکه اين گزينه اولين موضوع مهم محسوب ميشود، هزينه کلي سالانه نيز بايد مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد. طول عمر گياه و يا تجهيزات چهقدر است؟ هزينه هاي تعمير و نگهداري و هزينه هاي اجرايي به چه ميزان هستند؟ آيا ارزش فروش مجدد وجود دارد؟ هزينه هاي جانبي چهقدر است؟ تمامي اين سؤالات بايد از سوي کشاورز و قبل از اتخاذ هرگونه تصميمي، مطرح شود و در نهايت، هزينه هاي نگهداري نسبت

به قيمت کلي محصولي که ذخيره ميشود، مورد ارزيابي قرار گيرد.

امنيت
امنيت در واقع طيف وسيعي از فاکتورهايي را تحت پوشش قرار ميدهد که توجه به آنها بسيار مهم و حياتي است. مهمترين اين مسائل اين است که گندم و ساير غلات را بايد در شرايطي خوب و امن نگهداري نمود. يکي از بيشترين هزينه هايي که در طول فرآيند ذخيرهسازي بايد در نظر گرفت، مربوط به جلوگيري از فساد محصول ميشود. البته، روش ذخيرهسازي بايد به گونهاي باشد که از استرس مربوط به نگهداري غلات در يک ناحيه محصور بکاهد. سيستمهاي ذخيرهسازي غلط ميتوانند به راحتي منجر به نابودي يک زندگي شوند. پس نياز است که خسارات و از بين رفتن محصول ناشي از وجود جوندگان، پرندگان و حشرات را در نظر داشت. چطور ميتوان غلات را در برابر رطوبت محافظت نمود؟ از طريق ممانعت از نفوذ باران و رطوبت زمين، چگالش و يا عدم ذخيره سازي در شرايطي که رطوبت هوا بسيار زياد است، ميتوان از غلات محافظت کرد. در نهايت، اولين چيزي که ممکن است پس از شنيدن کلمه امنيت غلات به ذهن کسي برسد، حفاظت از آنها در برابر سارقين است.

کيسه ها
با توجه به اين که استفاده از کيسه ها براي ذخيره غلات به روزهاي آخر خود ميرسد، اما اين روند در کشورهاي آفريقايي و بخش هايي از آسياي ميانه و خاور دور به کندي پيش ميرود. اين کاري بسيار سخت و طاقتفرساست. طول عمر کيسه ها بسيار کوتاه است و با وجود اينکه اين روش احتمالاً هزينه هاي زيادي دارد، اما همچنان در حال استفاده بوده و ساليانه هزينههايي را در بر خواهد داشت.
کيسه ها نسبت به حشرات و جوندگان بسيار آسيب پذير هستند و نياز است که در برابر باران و آبهاي سطحي محافظت شوند. برخي اقدامات موفق و معقول از قبيل قيراندود کردن ميتواند مورد استفاده قرار گيرد، اما اين اقدامات را بايد با دقت زيادي انجام داد. دانههاي غله که در کيسه نگهداري ميشوند به راحتي قابل سرقت هستند و همين امر موجب الزام در کار شمارش و کنترل کيسهها در همه حال ميشود که هدررفت انرژي و زمان زيادي را در پي خواهد داشت.

انبار
ذخيره غلات در کپر يا کلبه هاي چوبي يک روش نسبتا ارزان و براي ذخيرهسازي يک نوع محصول، مناسب است. تهويه غلات کار راحتي نيست و به کانالهاي تهويه موقتي نياز دارد که هربار به هنگام تخليه انبار بايد جمع آوري شده و مجدداً هنگام پر شدن انبار نصب گردد. به جاي آن ميتوان از فنهاي کوچکي که روي مجراهاي نوکتيز تعبيه شدهاند، استفاده نمود و آنها را درون توده غله قرار داد. اين روش ميتواند کارايي داشته باشد اما راهکاري ايده آل نيست.
پر و خالي کردن اين قبيل انبارها همواره کاري دشوار است. معمولا مؤثرترين روش، استفاده از يک لودر دو طرفه است که يک سطل با ابعاد مناسب در قسمت جلوي خود دارد. اگر قصد داشته باشيد يکي از آنها را براي انبار خود خريداري نماييد، در اين صورت از نظر اقتصادي شبهه هايي به وجود خواهد آمد. اول اينکه هزينه کلي اين واحدها بسيار بالاست و علاوه بر اين در صورتي که بخواهيد هزينه هاي اجرايي و تعمير و نگهداري را محاسبه نماييد، اين هزينه ها بسيار بيشتر هم ميشود.
متناوباً ميتوان از يک دستگاه مکنده بادي که با نيروي برق و يا با استفاده از تراکتور کار ميکند، استفاده کرد. اين تجهيزات به خوبي عمل نموده و کارآمد هستند اما مشکلي که وجود دارد مصرف زياد انرژي در آنهاست. اين سيستمها براي دانه هاي حساس از قبيل لوبيا مناسب نيستند اما براي ساير غلات کارايي دارند. در هنگام استفاده از اين قبيل انبارها بايد مواظب ديوارههاي آن بود. اين انبارها به احتمال کمتري ميتوانند ديوارهها را تحمل نموده و براي تحمل فشار ناشي از توده شدن غلات، که بسيار هم قابل توجه و شديد است، طراحي نشده اند. بنابراين اگر انبار قابليت تحمل اين فشارها را ندارد بايد سعي شود که توده غله در مرکز انبار و با فاصله از ديواره ها تخليه گردد. با اين حال، بهترين راهکار استفاده از انباري است که از قبل به منظور ذخيره سازي غلات طراحي شده باشد.

سيستم ذخيره سازي سيلو
رايجترين روش براي ذخيرهسازي حرفهاي و جدي غلات استفاده از سيلو است و بيشترين گرايش نيز به سمت سيلوهاي فلزي است. سيلوهاي فلزي براي مزارع کوچک، تأسيسات تجاري عظيم و يا هر پروژه ديگري مناسب هستند. اين نيازمنديها با توجه به بزرگي و قطر سيلوها پاسخ داده ميشوند.
سيلوهاي فلزي بسيار امن بوده و براي بارگذاري ها طراحي شده است. اين قبيل سيلوها اين امکان را فراهم مي آوردکه بتوان محصول را براي ساليان متمادي ذخيرهسازي نمود. سيلوهاي فلزي محصول را در مقابل شرايط مختلف آب و هوايي، حشرات جونده و پرندگان محافظت ميکند. سيستمهايي که به درستي طراحي شده باشد، محصول را از آفت حشرات نيز حفظ مينمايد. با توجه به سيستم مانيتورينگي که در اين سيلوها تعبيه شده، ميتوان به طور متناوب شرايط دانه هاي غله را بررسي نمود و سيستم هشدار نيز اين اطمينان را حاصل ميکند که هرگونه اطلاعاتي راجع به تغييرات احتمالي در انبار اطلاع رساني خواهد شد.
مکانيزه کردن فرآيند پر و ذخيره سازي سيلو کار سادهاي است. اين اقدام عمليات خشک کردن، تميز کردن، وزنکشي و چرخش مجدد غله را نسبت به ساير روشهاي ذخيره سازي آسان نموده است.
البته تأسيسات يک سيلو، ساختاري موقت است و به جز در موارد ذخيره سازي غلات، نميتوان آن را با ديگر کاربريها وفق داد. بنابراين بايد براي يک بازه ذخيره سازي چند ساله تمام جوانب و نيازمنديها را در نظر گرفت. هرچند که اين روش بهترين و امنترين روش ذخيرهسازي گندم و ساير غلات است و از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه ترين متد محسوب ميشود.

منبع: غلات نیوز