هزینه نگهداری مرغ و ارتباط آن با تغذیه (مقاله کوتاه کاربردی)

چاپ

altتغذیه به‌ویژه در صنعت طیور، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد، به‌طوری‌که ۷۰ درصد هزینه صاحبان این کسب‌وکار را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین شناسایی چالش‌ها و مشکلات این عرصه برای مدیریت بهتر بسیار ضروری است.در سال ۱۳۳۳ با واردات تعدادی از نژادهای گوشتی مانند پلیموت راک توسط سازمان دامپروری کشور پرورش صنعتی طیور در ایران آغاز شد. اکنون چهار مجموعه پرورش مرغ اجداد گوشتی، حدود ۴۵۰ مزرعه پرورش مرغ مادر و ۲۴ هزار مزرعه پرورش جوجه گوشتی، ظرفیت تولید ۱,۲ میلیارد جوجه گوشتی در سال را فراهم کرده است. این حجم فعالیت منجر به تولید دو میلیون و ۲۸۰ هزار تن گوشت مرغ در سال

و کسب رتبه هشتم در تولید گوشت مرغ در جهان شده است. بر این اساس، سرانه مصرف گوشت مرغ در کشور حدود ۲۵ کیلوگرم است. تعداد یک‌هزار و ۶۰۰ مزرعه مرغ تخم‌گذار با ظرفیت سالانه ۸۸ میلیون مرغ تخم‌گذار، برای هر ایرانی در سال ۱۰ کیلوگرم تخم‌مرغ تولید می‌کنند. ایران به لحاظ مصرف تخم‌مرغ جایگاه یازدهم سرانه مصرف این محصول را در بین کشورهای جهان دارد. در مجموع گوشت و تخم‌مرغ بیش از ۶۰ درصد پروتئین حیوانی مورد نیاز هر فرد ایرانی را تأمین می‌کنند؛ لذا هدف این مقاله بررسی تناسب پشتوانه علمی این سرمایه‌گذاری، رویدادهای گذشته و چالش‌های پیش روی صنعت به‌ویژه در بخش تغذیه طیور است.
ایران کشوری خشک با میانگین نزولات ۲۵۰ میلی‌متر در سال است. میزان آب مورد نیاز برای تولید هر لیتر شیر و یک کیلوگرم گوشت قرمز بیش از گوشت طیور است؛ بنابراین در آینده نیز گوشت مرغ و تخم‌مرغ منبع اصلی تأمین پروتئین حیوانی ایرانیان خواهد بود. اقلام خوراکی مورد استفاده در خوراک طیور وابسته به واردات است. فقط بخش کوچکی از غلات و بخش عمده مواد معدنی مورد نیاز در داخل کشور تأمین می‌شود. مواد خوراکی مانند ذرت و کنجاله سویا که با ارز حاصل از فروش نفت تأمین می‌شوند، به‌دلیل شیوه‌های نادرست تغذیه و پرورش با بازده حدود ۷۰ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرند. طول دوره پرورش مرغ گوشتی در ایران طولانی است و در نتیجه هزینه نگهداری مرغ به لحاظ تغذیه، انرژی و زمان افزایش می‌یابد. همچنین فقر دانش فنی، شرایط اقلیمی و اکولوژیکی کشور مانند ارتفاع از سطح دریا عدم آمایش سرزمین به‌عنوان عوامل سهیم در افت راندمان استفاده از مواد خوراکی ایفای نقش می‌کنند. میزان تلفات طیور در ایران بسیار بیشتر از تلفات متعارف گله‌ها در سایر نقاط جهان است. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در مزارع پرورش طیور با تغذیه مطلوب می‌توان از میزان تلفات و افت راندمان عملکرد کاست. در کشور ما تنوع و شیوع بیماری‌ها و به تبع آن تعداد واکسن‌های مورد استفاده در پرورش طیور زیاد است؛ بنابراین طبیعی است که بپذیریم نیاز مواد مغذی نیز متفاوت است. شرکت‌های تولیدکننده سویه‌های تجاری طیور تاکنون پیشنهادی برای تأمین احتیاجات طیور برای مناطق مختلف به لحاظ ویژگی‌های جغرافیایی مانند ارتفاع از سطح دریا، دما و شرایط اکولوژیکی، شیوع بیماری و سایر عوامل مؤثر بر احتیاجات مواد مغذی ارائه نکرده‌اند. بررسی تنوع موضوع تحقیقات حاکی از عدم سنخیت کامل آن با نیازهای کشور است. این در صورتی است که بازده عملکرد در مقایسه با جداول استاندارد، معادل ۷۳,۸ درصد پتانسیل ژنتیکی سویه‌های تجاری است. در بسیاری از کشورها که رتبه تولید محصولات طیور در آنها پایین‌تر از ایران است تخصیص اعتبار مالی برای تحقیقات بیشتر است. با توجه به رتبه هشتم ایران در تولید گوشت مرغ، اگر بتوانیم با بررسی مشکلات و ارائه راهکار بازده خوراک و عملکرد را افزایش دهیم بخشی از زیان ناشی از پایین بودن بازده صنعت را جبران خواهیم کرد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد علاوه بر اهتمام بیشتر به تحقیق باید سمت و سوی تحقیقات به موازات نیازهای صنعت تغییر یابد.

 

 

منبع: ایانا