پرواربندان معمولا کمتر از پرورش دهندگان گاوهای شیری، به اصول پرورشی اهمیت می‌دهند. این در حالی است که رعایت این موارد می‌تواند کارایی گله‌ها را دوچندان کند و از میزان تلفات به مقدار قابل توجهی بکاهد. به نقل از Farmers weekly بهداشت، سلامت و تغذیه تاثیر قابل توجهی بر میزان باروری گاو و همچنین عملکرد گوسال متولد شده دارد؛ به ویژه گوساله‌هایی که به طور مستقیم از مادر خود تغذیه می‌کنند. بر این اساس، ۵ اصل کلی و مهم
در این زمینه تشریح می‌شود.
۱-ردیابی شرایط تغذیه‌ای گاو
هزینه‌های خوراک، یکی از اساسی‌ترین هزینه‌های متغیر در پرورش هستند که در صورت رعایت اصول صحیح آن، نتایج مثبتی به بار خواهد نشست. انرژی مورد نیاز گاوهای گوشتی در سراسر عمر بسیار متغیر است، اما این موضوع از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است که یک دامدار از میزان انرژی گاوها در زمان شیردهی به گوساله و بعد از آن مطلع باشد.
بنابراین تجزیه و تحلیل تعلیف ماهانه و ردیابی تغییراتی که ممکن است در علوفه به وجود بیاید و همچنین تناسب آن با وضعیت بدنی گاوها نقاطی کلیدی در پرورش گاوهای گوشتی به شمار می‌روند. وضعیت بدنی گاوها حداقل ۲ بار در سال باید مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ یکی زمان باروری و دیگری زمان خشکی بعد از شیردهی به گوساله. در چنین شرایطی لازم است گاوهای لاغر از چاق جدا شده و برای هر کدام جیره مخصوصی نوشته شود. این ترفند، مشکلات تولید را به شدت کاهش می‌دهد. به طور کلی برای هر گاو، ۴ زمان از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است: دوره خشکی، گوساله‌زایی، اوایل آبستنی و اواسط آن.
۲-تغذیه گوساله‌ها به طور کامل با آغوز بلافاصله بعد از تولد
درصد مرگ و میر گوساله‌های گوشتی در صورت مصرف نکردن آغور، به ۲ برابر افزایش یافته و آنهایی که زنده می‌مانند به مقدار کافی رشد نمی‌کنند. زیرا آغوز دارای آنتی‌بادی‌هایی است که شرایط را برای رشد سریع گوساله فراهم می‌کند.
باید میزان ایمنوگلوبولین‌ها در خون گوساله بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت به سطح ایده‌آل برسد و تنها آغوز است که می‌تواند چنین نیازی را فراهم کند. به همین دلیل لازم است گوساله‌های گوشتی در ساعات اولیه زندگی، حداقل ۳ لیتر از این ماده حیاتی مصرف کنند. البته شاید نظارت بر مصرف آغوز برای دامدار، کمی مشکل باشد، اما به طور متوسط، زمان مصرف حدود ۲۰ دقیقه طول خواهد کشید.
به هر ترتیب، باید به جذب ایمنوگلوبولین توسط گوساله‌ها دقت کرد تا مقدار آن کافی باشد. در غیر این صورت، لازم است آنها را با مکمل‌ها تغذیه کرد. بنابراین اگر آنها دوقلو هستند، با سزارین به دنیا آمده‌اند، انسان برای به دنیا آمدن آنها دخالت کرده و یا گوساله‌ها طی ۲ ساعت شیر نخوردند، باید به گونه‌ای از تغذیه آنها مطمئن شد؛ اگر برای شما مقدور است، از مزارع دیگر آغوز تهیه کنید وگرنه از مکمل‌ها کمک بگیرید. البته هنگام تغذیه با مکمل‌ها دقت داشته باشید. زیرا برخی از آنها به حد کافی دارای ایمنوگلوبولین نیستند در حالی که شما به عنوان تنها منبع قابل اطمینان برای تغذیه گوساله از آن استفاده می‌کنید.
۳-افزایش وزن زنده به صورت روزانه
نحوه افزایش وزن در گوساله‌ها به طور منظم می‌تواند پارامتر خوبی برای سنجش سلامتی دام باشد. بنابراین اگر مدام کنترل نشود، نمی‌توان وجود علائم هشداردهنده را بر اساس وزن گوساله تشخیص داد. کم‌وزنی می‌تواند به عنوان یک شاخص مورد اطمینان نشانگر ضعف در تغذیه یا کمبود مواد مغذی باشد. بهتر است اندازه‌گیری وزن دام، همراه با کارهای دیگری انجام بگیرد که برای نگهداری از گوساله لازم است. به هر حال، وزن‌کشی هر ۲ تا ۴ هفته یک امر ایده‌آل خواهد بود.
۴-بهبود کیفیت علوفه و ترتیب آن
ارزش غذایی سیلوی نگهداری شده به ازای هر هفته، ۳,۳ درصد کاهش می‌یابد. این به آن معناست که برای جبران باید روزانه ۱.۲ کیلوگرم کنسانتره به جیره غذایی گوساله‌ها اضافه شود. به هر حال لازم است که فرمولاسیون جیره غذایی به حد کافی دارای ماده خشک باشد. البته جیره خیلی خشک یا خیلی مرطوب، بر میزان مصرف تاثیر منفی خواهد داشت. ضمن اینکه جیره‌های حاوی فیبر بسیار زیاد هم مقدار مصرف را کاهش خواهد داد. بنابراین مخلوط جیره باید به گونه‌ای باشد که حداقل دارای ۴۰ تا ۵۵ درصد ماده خشک بوده و برای مرطوب کردن آن می‌توان از مقداری ملاس استفاده کرد.
۵-رعایت اصول بهداشتی
گاوها هنگام زایمان، ۵۰ تا ۶۰ لیتر آب از دست می‌دهند. بنابراین بهتر است بستر آنها خشک باشد. برای ارزیابی میزان خشکی بستر، می‌توانید زانوهای خود را به حالت نشسته روی آن بگذارید. بعد از برخاستن، نباید سر زانوهای‌تان خیس شده باشد. اگر زمان کافی برای خشک شدن بستر ندارید، می‌توانید قبل از کاه، روی زمین آهک بریزید. این کار به ویژه بعد از شست‌وشوی زمین بسیار مفید خواهد بود. البته نباید فراموش کرد که برای اطمینان از پاکی بستر هنگام شست‌وشو، زهکشی زمین یا داشتن تهویه لازم است. به هر ترتیب، آهک یا موادی از این دست می‌تواند در پاکی بستر از مواد آلی و خشک کردن آن موثر باشد.
اگر محل زایمان گاوها مشکل دفع آب و فاضلاب دارد و یا انگل‌ها در خلل و فرج آن رخنه کرده‌اند، مجبورید کف آن را با دمای بالای ۶۰ درجه سانتی‌گراد، بخارشور کنید. این عمل تمام میکروب‌ها، انگل‌ها و حشرات مضر را از بین برده و یک بستر تمیز به شما تحویل می‌دهد. شست‌وشو با آب داغ، حداقل یک بار در سال توصیه می‌شود. البته باید زمانی این کار را انجام دهید که وقت کافی برای خشک کردن بستر در اختیار باشد.
ارتباط رشد گوساله پرواری با وزن مادر
در حالی که بسیاری از پرواربندان، از جمله پرورش‌دهندگانی که در ایران فعالیت می‌کنند، بر بالا بودن وزن گاو ماده هنگام زایمان تأکید دارند، اما تحقیقات جدید دانشمندان، خلاف آن را ثابت کرده است.
به نقل از سایت Farmers Weekly، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از دام‌های ماده سنگین وزن در تولید گوساله برای پرورابندی، ممکن است در درازمدت منجر به کاهش بهره‌وری گله شود. هرچند که آنها از صفات برتر ژنتیکی بهره‌مند باشند.
شواهد نشان داده که گاوهای ماده بزرگ‌تر بر خلاف تصور رایج، بازدهی و بهره‌وری پایین‌تری نسبت به دام‌های سبک‌تر دارند. بر این اساس، یکی از محققان معتقد است که صنعت پرورش گوساله برای تولید گوشت، نیازمند یک بازنگری در مورد وزن زنده گاوهای مولد است.
به گفته ایان پریچارد، نگهداری از دام‌های سنگین وزن هرگز به سرمایه دامداران نمی‌افزاید، بلکه برعکس این دام‌ها برای نگهداری احتیاج به غذای بیشتری دارند و بر این اساس پول بیشتری از جیب صاحبان گله کم می‌کند.
پریچارد می‌گوید: "بسیار بعید به نظر می‌رسد که گوساله‌های حاصل از گاوهای سنگین، به ۵۰ درصد وزن مادر خود در ۲۰۰ روزگی برسند. به عنوان مثال، گوساله‌ای که از مادری با وزن ۸۰۰ کیلوگرم به دنیا آمده، به طور میانگین روزانه باید ۱,۷۸ کیلوگرم افزایش وزن داشته باشد، در حالی که این عدد در ارتباط با گوساله‌هایی که از مادر ۵۰۰ کیلوگرمی متولد می‌شوند، فقط ۱.۰۳ کیلوگرم در روز خواهد بود. بنابراین رشد گروه دوم، معقول‌تر و دست‌یافتنی‌تر به نظر می‌رسد."
به گفته این کارشناس، بیشتر دامداران به پروار شدن بیشتر دام‌های ماده پیش از زایمان، توجه خاصی نشان می‌دهند، زیرا فکر می‌کنند که اضافه شدن به وزن، کارآیی را بالا خواهد برد. در حالی که باید از آنها پرسید هزینه تغذیه و نگهداری از این دام در مقایسه با سوددهی آن چه نسبتی دارد؟
برخلاف تصور رایج، وزن گاو ماده پرواری، هنگام آبستن شدن، چندان تاثیری در وزن گوساله نخواهد داشت. بلکه این تنها مصرف شیر توسط گوساله‌هاست که وزن آینده آنها را تعیین می‌کند.
این محقق در پایان تاکید کرد: بهتر است دامداران به جای سنگین کردن گاوهای ماده، پیش از زایمان، از دام‌های با ژنتیک برتر استفاده کنند تا کارآیی گله آنها افزایش یابد.
بنابراین یافته‌های جدید، ثابت می‌کند که وزن‌گیری بیش از حد گاوهای ماده‌ای که قرار است گوساله پرواری تولید کنند، نه تنها منجر به افزایش وزن گوساله‌ها نخواهد شد، بلکه این موضوع می‌تواند در دراز مدت، به ضرر دامدار تمام شده و بهره‌وری را کاهش دهد.
منبع: www.iana.ir