سیستم تنفس مرغ نسبت به پستانداران کاملا متفاوت است. ریه ها در مرغان با استحکام زیادی به دیواره قفسه سینه چسبیده اند که قسمت فعال تنفس کردن را در بازدم ایجاد می کند در حالی که قسمت فعال تنفس کردن در پستانداران در نفس کشیدن یا دم است. در سیستم تنفسی جوجه ها قسمتی از عملیات تنفسی توسط کیسه های هوایی در بدن جوجه ها وجود دارد که هم با ریه ا و هم با استخوان ها که تو خالی هستند ارتباط برقرار می کنند و نهایتا منجر به
سبک شدن پرندگان برای پرواز می شوند. سیستم تنفسی مرغ به دلیل داشتن کیسه های هوایی در یک چرخه بزرگ قرار می گیرد که هوا درون این چرخه بزرگ در جریان است بدین معنی که در ریه های پرنده همیشه اکسیژن تازه وجود دارد و می توان گفت جثه پرندگان هر چه کوچک تر باشد تند تر نفس می کشند.
در شرایط استراحت که استرس و فشار وجود ندارد جوجه خروس ها 18 تا 21 بار و جوجه مرغ ها حدود 31 تا 37 بار در دقیقه نفس می کشند.
سیستم ادراری مرغ
در پرندگان خانگی مانند مرغ ادرار به همراه مدفوع به داخل کلوآک ریخته و به صورت مایعی خمیر مانند و سفید رنگی که حاوی مقدار زیادی اسید اوریک است به خارج تخلیه می شود. به همین دلیل ادرار به صورت جدا دفع نمی شود.
سیستم تولید مثل
پرنده نر دو بیضه دارد که در حفره بالایی بدن و در خط طولی پشت داخل بدن در جلو کلیه هاست بیضه های خروس داخل کیسه بیضه و بر خلاف انداران داخل بدن است. کار بیضه ها تولید سلول جنسی نر و هورمون جنسی است که صفات ثانویه جنسی را در خروس ایجاد می کند.
پرنده ماده تخمدان و اویداکت دارد که کار آن تولید سلول جنسی و هورمون های جنسی ماده است .در واقع تولید مثل در پرندگان دو جنسی است یعنی برای تولید مثل به هر دو جنس نر و ماده نیاز است و هر کدام نیمی از ساختار ژنتیکی جوجه را تشکیل می دهند .
این مشارکت در خروس توسط سلول جنسی نر یا اسپرم و رد مرغ از طریق سلول جنسی ماده یا اووم امکان پذیر می شود.
بیضه ها در خروس اسپرم و تخمدان در مرغ تخمک یا اووم را می سازند اووم توسط زرده تخم مرغ حمل می شود و به نام های دیگری چون بلاستودیسک و جرم دیسک نیز خوانده می شود .
سیستم تولید مثل در خروس
تمامی اندام تولید مثل پرنده نر در داخل بدن قرار دارد ولی در پستانداران اندام تولید مثل یعنی بیضه ها در خارج از بدن آن ها قرار دارد.
خروس دو بیضه در طول پشت و جلو قسمت پایانی کلیه ها دارد . بیضه ها در خروس بیضی شکل و به رنگ زرد روشن هستند .هر کدام از بیضه ها توسط یک مجرای دفران به یک بخش تکمه مانند به نام Pupilla که در دیواره پشتی کلوآک قرار دارد متصل میشود. پاپیلا به عنوان اندام جفت گیری عمل می کند. این اندام در جوجه های تازه هچ شده عاملی برای تعیین جنسیت است البته این اندام در پرندگانی مانند بوقلمون بزرگ تر است.
اندازه بیضه ها ثابت نیست و در زمان فعالیت های جفت گیری بزرگ می شوند. بیضه چپ اغلب بزرگ تر از بیضه راست است و یک نقطه وسیع تر که شبیه اپیدیدیم پستانداران است وصل و کانال دفران از آنجا شروع می شود. مجرای دفران در ابتدا باریک است ودر محل اتصال به کلوآک وسیع تر می شود.
در بیضه ها لوله ها یا مجاری پیچ خورده ای وجود دارد در داخل این مجرا یا لوله طی فرایند ویژه ای از تقسیم سلولی که میوزیس نامیده می شود سلول های اولیه مواد اسپرم یا سلول جنسی نر ساخته می شوند. هر میلی متر مکعب از منی حاوی 3 تا 5 میلیون اسپرم است. در مشاهدات میکروسکوپی اسپرم پرنده نر یک سر نوک تیز دراز و یک دم دراز دارد .
chickendevice.net